Pink Floyd ve Eleştirel Pedagoji: Bankacı Eğitim Sistemine Karşı Bir Rock Marşı “Another Brick in the Wall”

Eğitim, insanın özgürleşme sürecinde en önemli araçlardan biridir. Ancak bu araç, yanlış kullanıldığında, bireyleri baskılayan ve özgünlüklerini yitirmelerine neden olan bir mekanizmaya dönüşebilir. Pink Floyd’un “Another Brick in the Wall” adlı  şarkısı, tam da bu dönüşümü eleştirir. Şarkı ve video klibi Paulo Freire’nin geliştirdiği eleştirel pedagoji anlayışıyla derin bir paralellik taşır.

“We don’t need no education / We don’t need no thought control” sözleri, eğitim sisteminin yalnızca bilgi aktarmaktan ibaret olmadığını, aynı zamanda bireylerin düşüncelerini kontrol altına alan bir araç haline gelebileceğini güçlü bir şekilde ifade eder. Freire, geleneksel eğitim sistemini “bankacı eğitim modeli” olarak tanımlar. Bu modelde, öğretmenler bilgi veren, öğrenciler ise bu bilgiyi pasif bir şekilde alan birer yatırım nesnesi olarak görülür.

 

Pink Floyd’un şarkısı, bu modele karşı bir başkaldırı niteliğindedir. Şarkıda eğitim, bireysel yaratıcılığı yok eden, itaatkâr bireyler üretmeyi hedefleyen bir sistem olarak tasvir edilir. Bu bağlamda, şarkıdaki “duvarın bir tuğlası olma” metaforu, Freire’nin eleştirdiği bankacı eğitim anlayışının somut bir örneği gibidir.

 

Eleştirel pedagoji, eğitimi bir özgürleşme aracı olarak görür. Bu yaklaşım, öğrencileri yalnızca bilgi alan bireyler olarak değil, bilgiye aktif olarak katkıda bulunan, eleştiren ve sorgulayan özneler olarak kabul eder. Freire’ye göre eğitim, bireyleri pasifleştiren değil, güçlendiren bir süreç olmalıdır.

 

Pink Floyd’un eserindeki çocuk korosunun tekrarladığı nakarat, bu pasifleşmeye karşı sembolik bir direniştir. Çocukların, “Eğitime ihtiyacımız yok!” diye haykırmaları, aslında baskıcı bir eğitim sistemine değil, onları güçlendiren bir öğrenme sürecine duyulan ihtiyacı işaret eder. Bu noktada eleştirel pedagojinin ana fikri devreye girer: Eğitim, bireylerin özgürlüğünü, yaratıcılığını ve eleştirel düşünme yetisini artırmalıdır.

 

Pink Floyd’un şarkısı, yalnızca eğitim sistemine yönelik bir eleştiri değil, aynı zamanda bireyin özgürleşmesi için bir çağrıdır. Freire’nin dediği gibi, öğrenme süreci, bireylerin dünyayı yeniden anlamlandırmalarını sağlamalıdır. Şarkı, bu anlamda bir “öğretmen” gibidir; dinleyicilere sistemi sorgulamayı ve özgürlük arayışına yönelmeyi öğretir.

 

Eleştirel pedagoji perspektifinden bakıldığında, şarkının mesajı, eğitimde özgürleşmeyi savunan güçlü bir çağrıdır. Eğitim, bireyleri “duvara eklenen tuğlalar” haline getirmek yerine, onları düşünen, sorgulayan ve değiştiren özneler olarak yetiştirmelidir.

 

Eğer gerçekten “bir başka tuğla” olmak istemiyorsak, belki de Freire’nin dediği gibi:

“Özgürleşme, bireyin kendi kaderini şekillendirdiği bir süreçtir ve bu süreç ancak eleştirel bir eğitimle mümkün olabilir."

                                                                                                                                   Özgün ARMAĞAN

 

Another Brick in the Wall - Pink Floyd:

https://www.youtube.com/watch?v=K6PwUG283DU

 

Kitap Önerileri: 

Ezilenlerin Pedagojisi - Paulo Freire

Özgürlüğün Pedagojisi - Paulo Freire

Kültür İşçileri Olarak Öğretmenler - Paulo Freire